Młody czło­wiek bom­bar­do­wany jest ogro­mem bodź­ców ze świata re­al­nego i wir­tu­al­nego. Nad­miar in­for­ma­cji spra­wia, że za­po­zna­jemy się z nimi po­spiesz­nie i po­wierz­chow­nie, a ten styl od­bioru in­for­ma­cji jest prze­no­szony na ko­mu­ni­ka­cję mię­dzy­ludzką. Nie mamy czasu i chęci, by po­znać my­śli, po­trzeby, mo­tywy dzia­łań dru­giej osoby, by po­znać le­piej sa­mego sie­bie. Brak wza­jem­nego zro­zu­mie­nia, po­sza­no­wa­nia god­no­ści i re­spek­to­wa­nia praw dru­giego czło­wieka pro­wa­dzi do nie­po­ro­zu­mień, do agre­sji i prze­mocy.

Przy­czyną agre­sji by­wają nie­przy­jemne sy­tu­acje, stres, fru­stra­cja, lęk, gniew, nuda, chęć ry­wa­li­za­cji i do­mi­na­cji, trud­no­ści w na­uce, ano­ni­mo­wość, która wzmaga od­wagę agre­syw­nego za­cho­wa­nia. Źle wpływa na dzieci i mło­dzież po­wszech­ność agre­sji w me­diach i w ży­ciu spo­łecz­nym, brak do­sta­tecz­nej kon­troli ze strony ro­dzi­ców i na­uczy­cieli, mało efek­tywne wy­cho­wa­nie spo­łeczne. Ofia­rami agre­sji i prze­mocy naj­czę­ściej są ucznio­wie lę­kliwi, po­zba­wieni pew­no­ści sie­bie, za­gu­bieni i osa­mot­nieni.

Agre­sja w szkole prze­ja­wia się ob­ra­ża­niem, po­ni­ża­niem, bój­kami, nisz­cze­niem sprzętu. Co­raz czę­ściej wy­stę­puje cy­ber­prze­moc: wy­sy­ła­nie wul­gar­nych e-maili, SMS-ów, ob­raź­li­wych ko­men­ta­rzy na blogu, pu­bli­ko­wa­nie ośmie­sza­ją­cych in­for­ma­cji i zdjęć. Ob­niża się wiek agre­so­rów, po­ja­wiają się co­raz bar­dziej wy­szu­kane formy na­pa­ści wo­bec osób lub rze­czy. Ucznio­wie mało roz­ma­wiają z na­uczy­cie­lami o sy­tu­acjach agre­sji i prze­mocy w szkole, a na­uczy­ciele czę­sto ba­ga­te­li­zują sy­gna­li­zo­wany pro­blem.

Każdy młody czło­wiek po­trze­buje zro­zu­mie­nia i ak­cep­ta­cji, po­czu­cia bez­pie­czeń­stwa i po­ro­zu­mie­nia z drugą osobą. Ważny jest dom ro­dzinny pe­łen cie­pła i bez­pieczna szkoła. Za­dbajmy więc o szkołę wolną od prze­mocy i agre­sji, sta­wiajmy wy­raźne gra­nice za­cho­wa­niom agre­syw­nym. Wzmac­niajmy u uczniów prze­ko­na­nie, że prze­moc i agre­sja nie sta­nowi sku­tecz­nego na­rzę­dzia osią­ga­nia ce­lów, pro­wadźmy efek­tywną na­ukę za­sad ży­cia spo­łecz­nego. Współ­pra­cujmy z ro­dzi­cami, po­rad­nią psychologiczno- pe­da­go­giczną, po­li­cją, służbą zdro­wia, są­dem, otwar­cie mó­wiąc o agre­sji i prze­mocy oraz pro­ble­ma­tyce prze­stęp­no­ści nie­let­nich. Po­dej­mujmy kon­kretne dzia­ła­nia wychowawczo-profilaktyczne, a przede wszyst­kim uka­zujmy uczniom war­to­ści i za­chę­cajmy do po­dą­ża­nia za nimi w ży­cio­wych wy­bo­rach.

dr Jó­zef Wi­niar­ski
re­dak­tor na­czelny

Uczeń nie­peł­no­sprawny – to uczeń po­sia­da­jący orze­cze­nie o po­trze­bie kształ­ce­nia spe­cjal­nego, wy­dane przez ze­spół orze­ka­jący w pu­blicz­nej po­radni psychologiczno-pedagogicznej. Ma prawo do na­uki we wszyst­kich ty­pach szkół, zgod­nie z in­dy­wi­du­al­nymi pre­dys­po­zy­cjami, po­trze­bami roz­wo­jo­wymi oraz edu­ka­cyj­nymi. Na­uczy­ciel po­wi­nien do­sto­so­wać wy­ma­ga­nia edu­ka­cyjne do po­trzeb psy­cho­fi­zycz­nych i edu­ka­cyj­nych ucznia, u któ­rego stwier­dzono za­bu­rze­nia i od­chy­le­nia roz­wo­jowe lub spe­cy­ficzne trud­no­ści w ucze­niu się, unie­moż­li­wia­jące spro­sta­nie tym wy­ma­ga­niom. W jaki spo­sób szkołę i edu­ka­cję do­sto­so­wać do dzieci nie­peł­no­spraw­nych? Jak uła­twić im kon­takty z ró­wie­śni­kami i po­trzebę dzie­cię­cej ak­tyw­no­ści? – pi­szemy w mar­co­wym nu­me­rze.