Co­raz więk­sza grupa uczniów spra­wia pro­blemy wy­cho­waw­cze. Czę­stość ich wy­stę­po­wa­nia i sto­pień na­gan­nego za­cho­wa­nia za­leży od szcze­bla edu­ka­cji. Szkoła pod­sta­wowa to szkoła dzieci, na tym eta­pie kształ­ce­nia spo­tyka się nie­wiele pro­ble­mów wy­cho­waw­czych. Ale o gim­na­zjum czy szkole po­nad­gim­na­zjal­nej nie można po­wie­dzieć, że „w na­szej szkole nic złego się nie dzieje”. Spo­ty­kamy się w nich z agre­sją i prze­mocą wśród ró­wie­śni­ków, cy­ber­prze­mocą, na­ru­sza­niem re­gu­la­minu, pa­le­niem pa­pie­ro­sów, pi­ciem al­ko­holu, za­ży­wa­niem nar­ko­ty­ków, za­stra­sza­niem na­uczy­cieli itp. Trud­no­ści wy­cho­waw­cze mają różne przy­czyny, są to m.in. nie­po­wo­dze­nia szkolne, wiara w mit ła­twego szczę­ścia, brak sa­mo­dy­scy­pliny i za­sad mo­ral­nych, po­szu­ki­wa­nie za­do­wo­le­nia w używ­kach. Wy­wo­łują je rów­nież przy­czyny śro­do­wi­skowe czy stany cho­ro­bowe uczniów.
Obo­wiąz­kiem szkoły jest za­po­bie­ga­nie i prze­zwy­cię­ża­nie ujaw­nio­nych trud­no­ści wy­cho­waw­czych. Re­ali­za­cji tego za­da­nia służy do­brze usta­no­wione prawo we­wnątrz­sz­kolne (ko­deks ucznia, pro­gramy pro­fi­lak­tyczne, pro­gram wy­cho­waw­czy). Wiele w szkole za­leży od czy­tel­nego i zro­zu­mia­łego re­gu­la­minu, od pro­gra­mów opar­tych na trwa­łych war­to­ściach, od prze­strze­ga­nia praw i obo­wiąz­ków ucznia. Praca wy­cho­waw­cza da­nego na­uczy­ciela musi być wspie­rana przez in­nych na­uczy­cieli, przez ro­dzi­ców i cały sys­tem szkolny. W od­dzia­ły­wa­niach wy­cho­waw­czych nie­zbędna jest zgod­ność ce­lów i me­tod wy­cho­waw­czych, obo­wią­zu­ją­cych norm oraz sank­cji za ich na­ru­sze­nie. Trzeba szu­kać przy­czyn złego za­cho­wa­nia i je eli­mi­no­wać, a uczniów trud­nych obej­mo­wać szcze­gólną opieką i tro­ską.
Każdy uczeń jest przy­pad­kiem nie­po­wta­rzal­nym, wy­maga spe­cy­ficz­nego, ade­kwat­nego od­dzia­ły­wa­nia śro­do­wi­ska szkol­nego.
Szkoła ma być miej­scem osią­ga­nia suk­ce­sów dydaktyczno-wychowawczych w at­mos­fe­rze po­sza­no­wa­nia oso­bo­wo­ści ucznia. Ma kształ­to­wać otwar­tość na dru­giego czło­wieka, po­trzebę po­zna­wa­nia i prze­ka­zy­wa­nia do­bra, prawdy i piękna. Za­da­niem na­uczy­ciela jest wspie­ra­nie i po­zy­tywne mo­ty­wo­wa­nie ucznia, prze­ko­na­nie go, że praca nad sobą nie jest przy­krym obo­wiąz­kiem, ale oso­bi­stym zy­skiem i drogą do ży­cio­wego suk­cesu.
Na­uczy­ciel po­wi­nien de­ma­sko­wać za­gro­że­nia czy­ha­jące na mło­dego czło­wieka i być dla niego prze­wod­ni­kiem, zna­czą­cym au­to­ry­te­tem.

dr Jó­zef Wi­niar­ski
re­dak­tor na­czelny

Mą­drzy ro­dzice oraz od­po­wie­dzialni wy­cho­wawcy już od naj­młod­szych lat wska­zują dziecku to, co do­bre i ważne. Dbają nie tylko o jego zdro­wie fi­zyczne, ale rów­nież o zdro­wie psy­chiczne i du­chowe. Przy­czyną ob­ser­wo­wa­nego obec­nie kry­zysu wy­cho­wa­nia jest próba ode­rwa­nia go od re­li­gij­nego wy­miaru ludz­kiego ży­cia. Głów­nym źró­dłem wy­cho­wa­nia, czyli pro­mo­wa­nia okre­ślo­nych więzi i war­to­ści, po­wi­nien być wła­śnie wy­miar re­li­gijny. Ro­dzice i krewni, księża i ka­te­checi, na­uczy­ciele i wy­cho­wawcy po­winni pro­wa­dzić dzieci do Boga. W jaki spo­sób? – o tym pi­szemy w nu­me­rze kwiet­nio­wym.