Przed nami ko­lejny rok szkolny, czas wspo­ma­ga­nia roz­woju dzieci i mło­dzieży. Od ro­dzi­ców, od doj­rza­ło­ści oso­bo­wo­ścio­wej i kom­pe­ten­cji psy­cho­pe­da­go­gicz­nych nauczycieli-wychowawców za­leży, ja­kie będą ko­lejne po­ko­le­nia. Wśród dzieci i mło­dzieży szkol­nej za­uwa­żamy sporo nie­po­ko­ją­cych za­cho­wań. Uczniowie lek­ce­ważą normy przy­jęte w re­gu­la­mi­nie szkol­nym, kła­mią, uży­wają nie­przy­zwo­itych słów, są na­pa­stliwi w sło­wach i czy­nach, nie in­te­re­sują się na­uką, nie wy­ko­nują po­le­ceń na­uczy­ciela, nisz­czą mie­nie szkolne. Stosują cy­ber­prze­moc, wa­ga­rują, ucie­kają z domu, kradną, piją al­ko­hol, za­ży­wają nar­ko­tyki. Przyczyny trud­no­ści wy­cho­waw­czych tkwią w dziecku (przy­czyny biop­sy­chiczne, źle ukie­run­ko­wana ak­tyw­ność wła­sna dziecka) i w śro­do­wi­sku: nie­za­spo­ko­jone pod­sta­wowe po­trzeby dziecka, nad­mierne wy­ma­ga­nia, ne­ga­tywne wzory po­stę­po­wa­nia w ro­dzi­nie, szkole, gru­pie ró­wie­śni­czej. Złe za­cho­wa­nie ucznia czę­sto jest re­zul­ta­tem ni­skiej sa­mo­oceny oraz nie­po­wo­dzeń szkol­nych.

Nie można być bez­czyn­nym i bez­rad­nym wo­bec nie­wła­ści­wych za­cho­wań wy­cho­wan­ków. Trzeba szu­kać czyn­ni­ków ade­kwat­nych do prze­miany oso­bo­wo­ści wy­cho­wanka. Należy wy­słu­chać ucznia i za­dbać o za­spo­ko­je­nie jego po­trzeb. Ukazać kon­se­kwen­cje nie­wła­ści­wego po­stę­po­wa­nia dla niego i dla oto­cze­nia. Uczyć sza­no­wa­nia in­nych i re­spek­to­wa­nia ich praw, po­ma­ga­nia dru­giemu, rze­tel­nego wy­peł­nia­nia obo­wiąz­ków do­mo­wych i szkol­nych. Dbać o wy­soki po­ziom na­ucza­nia i wy­cho­wa­nia, bo więk­szość dzieci trud­nych to ucznio­wie ma­jący pro­blemy w na­uce. Stwarzać sy­tu­acje po­zwa­la­jące od­no­sić suk­cesy uczniom, kształ­to­wać i roz­wi­jać wie­lo­stronne za­in­te­re­so­wa­nia, wy­peł­nia­jąc czas wolny war­to­ścio­wymi za­ję­ciami.

We wpro­wa­dza­niu norm i za­sad wła­ści­wego po­stę­po­wa­nia oraz w ich prze­strze­ga­niu w co­dzien­nym ży­ciu po­trzebne są po­zy­tywne wzory, au­to­ry­tet ro­dzica, nauczyciela-wychowawcy. Pozytywnie zin­te­gro­wane grono pe­da­go­giczne po­winno so­li­dar­nie prze­zwy­cię­żać trud­no­ści wy­cho­waw­cze, a ro­dzice po­winni wspie­rać dzia­ła­nia po­dej­mo­wane przez szkołę. Dziecko, dla któ­rego mamy czas, dziecko ro­zu­miane, ko­chane, od­no­szące suk­cesy szkolne, wy­cho­wuje się ła­twiej…

dr Józef Winiarski
re­dak­tor na­czelny

Słowo „au­to­ry­tet” uży­wane jest czę­sto. Mówimy, że ktoś „zy­skuje au­to­ry­tet”, „jest au­to­ry­te­tem” dla ko­goś, albo „traci au­to­ry­tet”. W na­szym ży­ciu po­szu­ku­jemy ko­goś, na kim mo­żemy się wzo­ro­wać, mą­drej osoby, która nas nie za-wiedzie, nie zi­gno­ruje, ale po­zwoli uwie­rzyć we wła­sne moż­li­wo­ści. Przyglądamy się au­to­ry­te­tom, wzor­com oso­bo­wym pe­da­go­gów. Rzecz jed­nak nie w wy­mie­nia­niu ko­lej­nych na­zwisk osób za­słu­gu­ją­cych na miano au­to­ry­tetu, ale w zro­zu­mie­niu, dla­czego ktoś staje się au­to­ry­te­tem. Jak od­róż­nić nie­kwe­stio­no­wane au­to­ry­tety mo­ralne lub na­ukowe od sfa­bry­ko­wa­nych au­to­ry­te­tów me­dial­nych i idoli? A co się dzieje, gdy au­to­ry­te­tów brak? – o tym pi­szemy w paź­dzier­ni­ko­wym nu­me­rze „Wychowawcy”.