W Polsce Rodzice dziecka wykazującego różnego rodzaju nieprawidłowości w rozwoju, poza placówkami prywatnymi, które oferują zajęcia i konsultacje wspierające rozwój dziecka, mogą skorzystać również z bezpłatnych form wsparcia ich dziecka, a mianowicie m.in. z opieki na Oddziale Rehabilitacji Dziennej dla Dzieci (konsultacje i terapia prowadzone w ramach funduszu NFZ), zajęć w ramach projektu PFRON (dla dzieci z orzeczoną niepełnosprawnością, w ośrodkach które realizują tzw. projekt PFRON), zajęć będących realizacją rządowego programu kompleksowego wsparcia dla rodzin „Za życiem” tzw. OKRO oraz zajęć prowadzonych w ramach Wczesnego Wspomagania Rozwoju (WWR).

Czym jest Wczesne Wspomaganie Rozwoju?

Wczesne wspomaganie Rozwoju – w skrócie WWR – są to, zgodnie z obowiązującym Rozporządzeniem MEN, działania mające na celu pobudzanie psychoruchowego i społecznego rozwoju dziecka od chwili wykrycia niepełnosprawności do czasu podjęcia nauki w szkole. Wsparcie to realizuje zespół specjalistów posiadających odpowiednie przygotowanie do pracy z małymi dziećmi o zaburzonym rozwoju psychoruchowym (m.in. z nieprawidłowościami narządów ruchu, opóźnionym rozwojem intelektualnym, autyzmem, wadami wymowy, chorobami przewlekłymi i genetycznymi). Dedykowane jest zatem dzieciom najmniejszym, by jak najwcześniej rozpocząć ich rehabilitację.

Jaki rodzaj zajęć może być realizowany w ramach WWR?

W skład zespołu realizującego wczesne wspomaganie rozwoju mogą wchodzić m.in. : pedagog, psycholog, logopeda, neurologopeda, fizjoterapeuta, lekarz rehabilitacji, neurolog, psychiatra dziecięcy, terapeuta integracji sensorycznej, terapeuta wzroku oraz inni specjaliści w zależności od potrzeb dziecka i organizacji danego ośrodka. Zajęcia z wymienionymi specjalistami zazwyczaj odbywają się indywidualnie, jednak jeśli zachodzi taka potrzeba, mogą być również organizowane zajęcia grupowe (np. w celu rozwijania kompetencji społecznych i komunikacyjnych
przygotowujących dziecko do funkcjonowania w życiu społecznym). Zajęcia na ogół są prowadzone w placówce realizującej WWR, jednak, jeśli dyrekcja ośrodka wyrazi na to zgodę, mogą być również realizowane w domu dziecka objętego WWR.

Dla kogo?

WWR przeznaczone jest dla dzieci ze stwierdzoną niepełnosprawnością, jak również dzieci mających poważne problemy rozwojowe, aczkolwiek bez orzeczonej niepełnosprawności, których prognoza dalszego rozwoju jest trudna do oceny w danym momencie (są to na przykład wcześniaki, które mają opóźnienia rozwojowe lub trudności wynikające z obciążenia okołoporodowego, a których dalszy rozwój stoi pod znakiem zapytania zaówno dla terapeutów jak i Rodziców).

Co trzeba zrobić aby dziecko zostało objęte WWR?

Aby korzystać z opieki w ramach WWR należy znaleźć placówkę, która realizuje zajęcia w ramach WWR, a następnie złożyć w niej oryginał opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju.

W jaki sposób uzyskać opinię o potrzebie WWR?

Dokument taki wydaje zespół orzekający, działający w publicznej poradni
psychologiczno-pedagogicznej, przypisanej danej osobie ze względu na miejsce zamieszkania. W mieście jest to zazwyczaj rejonowa poradnia psychologiczno – pedagogiczna, w powiecie zaś wyznaczona dla danego powiatu poradnia psychologiczno – pedagogiczna. Aby uzyskać opinię o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju Rodzic powinien zatem złożyć w poradni następujące dokumenty: 1) zaświadczenie lekarskie ze wskazaniem celu wydania (uzyskanie WWR) oraz postawioną diagnozą dziecka/wskazaniem rodzaju niepełnosprawności lub nieprawidłowości rozwjowych 2) opinię psychologiczną z aktualnymi wynikami badań dziecka, diagnozą i uzasadnieniem/celem wydania opinii (opinię taką można uzyskać od psychologa w poradni
psychologiczno-pedagogicznej, psychologa prowadzącego dziecko w innym ośrodku bądź psychologa pracującego w ramach Poradni Zdrowia Psychicznego dla Dzieci) oraz 3) wniosek Rodzica, który można pobrać i wypełnić na miejscu w poradni. Niektóre poradnie posiadają własne wzory zaświadczeń lekarskich, dlatego warto przed wizytą u lekarza przedzwonić do poradni
i zapytać czy takowy wzór jest wymagany.

Gdzie dokładnie może być realizowane WWR?

WWR może być realizowane zarówno w placówkach publicznych, jak i niepublicznych, takich jak: przedszkola, specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze, ośrodkach rewalidacyjno-wychowawcze, poradnie i ośrodki prywatne, w których powołano zespół wczesnego wspomagania rozwoju dziecka. Niestety obecnie nie istnieje centralna wyszukiwarka takich placówek. Aby znaleźć ośrodek realizujący WWR w swojej miejscowości, najłatwiej będzie wpisać w wyszukiwarce internetowej frazę „zespoły wczesnego wspomagania + nazwę miejscowości”. Jest również wysoce prawdopodobne, że informacji takiej może nam udzielić rejonowa poradnia
psychologiczno – pedagogiczna.

WWR w praktyce

Dziecku objętemu WWR w danej placówce przysługuje miesięcznie od 4 do 8 godzin zajęć trwających jednorazowo 45 minut. To, ile dokładnie godzin terapii otrzyma nasze dziecko zależy od jego możliwości psychofizycznych i potrzeb, ale zazwyczaj odbywa się to w ramach możliwości organizacyjnych ośrodka, który realizuje zajęcia. W praktyce wygląda to różnie: są ośrodki, które oferują minimalną liczbę godzin, są też takie, które realizują maksymalną ich liczbę. W uzasadnionych przypadkach, jeśli pozwalają na to możliwości organizacyjne placówki, której dyrekcja wyraża na to zgodę, wymiar godzin może być wyższy niż ustawowa granica 8 godzin
(np. ze względu na potrzeby dziecka).Dziecko może realizować WWR do czasu, który jest określony i zapisany w opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju (zazwyczaj jest to rozpoczęcie nauki szkolnej, aczkolwiek zdarzają się opinie na krótszy okres czasu – wówczas Rodzic, chcący kontynuować WWR po upływie terminu ważności opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju, musi od nowa ubiegać się o jej przyznanie).

Realizacja WW w czasie trwającej epidemii koronawirusa

Obecnie ze względu na wprowadzony stan epidemii koronawirusa w naszym kraju, ośrodki realizujące WWR nie prowadzą stacjonarnie terapii dzieci ze względu na ryzyko rozprzestrzeniania się epidemii. Warto jednak sprawdzić w Interencie i dowiedzieć się, czy placówka, w której nasze dziecko jest objęte opieką WWR, w tym trudnym okresie, oferuje konsultacje, instruktaże, porady, psychoterapię czy inne formy wsparcia dostępne drogą teleinformatyczną. Przykładem placówki, które realizuje tego typu wsparcie jest np. Maltańskie Centrum Pomocy Dzieciom w Krakowie.

Przepisy o Wczesnym Wspomaganiu Rozwoju reguluje Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 sierpnia 2017 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci, które można w całości znaleźć na stronie Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170001635/O/D20171635.pdf

Izabela Straszewska

psycholog

zdjęcia: http://evahajduk.com