Jednym z warunków powodzenia w pracy wychowawczej jest utrzymanie właściwej atmosfery w gronie nauczycielskim. Należy dbać o to, aby dobra sława zawodu, którą podtrzymujemy na zewnątrz, znajdowała pokrycie w rzeczywistości, aby wzajemny szacunek i życzliwość panowały między nauczycielami naprawdę. Konflikty szybko przenikają do młodzieży i środowiska, obniżając nie tylko prestiż danego zawodu nauczycielskiego, ale także efekty pracy nauczycieli. Bardzo ważną sprawą jest konieczność zachowania dyskrecji posiedzeń Rady Pedagogicznej, rozmów, spraw służbowych i życia prywatnego kolegów.

Każdy nauczyciel powinien mieć też świadomość własnych niedociągnięć i wad zawodowych. Praca nauczycielska wykonywana przez dłuższy czas, może wywołać u niektórych osób specyficzne ułomności charakteru, które czasem są niezauważalne, ale mogą utrudniać harmonijną współpracę w szkole. Należą do nich m.in.: apodyktyczność i upór, osłabienie samokrytycyzmu i uwielbienie, pozerstwo i afektacja, drobnostkowość, skłonność do plotkarstwa i intryg, nadwrażliwość, znieczulenie, czyli ograniczenie aktywności do minimum¹. Jeżeli wymienione problemy dotyczą większej liczby osób, wówczas na pewno utrudniają harmonijną współpracę w zespole nauczycielskim.

Niepokojące jest też zjawisko konkurencji zawodowej, z którym wiążą się np. różne przejawy nieuczciwości, intrygi, donosy. Szczególnie w środowisku nauczycielskim istnieje niebezpieczeństwo występowania przejawów wzajemnych niechęci, towarzyszących sukcesom lub aspiracjom zawodowym, małostkowości i zawiści czy wręcz złośliwości. Wbrew poglądom o korzyściach wypływających z rywalizacji, w ostatecznym rozrachunku okazuje się, że prowadzi ona do wrogości i agresji, osłabia więź emocjonalną, wypacza ideę współpracy oraz obniża poczucie godności².

W pracy nauczyciela dość istotne jest współdziałanie i współpraca z innymi nauczycielami. Poprzez wspólną pracę i wymianę doświadczeń nauczyciele mogą wzbogacać oraz rozwijać niezbędne kompetencje zawodowe i interpersonalne.

W relacji nauczyciel–nauczyciel bardzo ważne jest wzajemne wsparcie, zrozumienie i pomoc w realizacji podejmowanych działań, troska o kulturę pracy, w której nauczyciele mogą rozwijać swoje osobiste wizje, pokonywać stres i strach, czerpać energię i motywację do rozwoju własnego „mistrzostwa” .

Polskie Towarzystwo Nauczycieli wskazuje również zasady szczegółowe nauczyciela wobec pracowników oświaty³:

1. Nauczyciel wraz z nadzorem pedagogicznym i innymi pracownikami oświaty powinien tworzyć zespół ludzi wspomagających się w realizacji wspólnego celu, jakim jest nauczanie i wychowanie. Tworzenie grup nacisku dla obrony własnych korzyści jest niemoralne.

2. Nauczycieli powinny łączyć więzy koleżeństwa, współpracy, pedagogicznej solidarności i szlachetnego współzawodnictwa.

3. Nauczyciel doświadczony winien otoczyć opieką nauczycieli rozpoczynających pracę, służąc im radą i pomocą. Nauczyciel młodszy winien okazywać szacunek i uznanie kolegom z dłuższym stażem pracy.

4. Nauczyciel nie powinien podważać autorytetu innych nauczycieli i pracowników oświaty. Wszelkie uwagi o dostrzeżonych błędach w ich postępowaniu powinien najpierw przekazać bezpośrednio zainteresowanym.

5. Nauczyciel zobowiązany jest do nierozpowszechniania informacji z posiedzeń rad pedagogicznych.

6. Nauczyciele pełniący funkcje w nadzorze pedagogicznym zobowiązani są kierować się w swojej działalności zasadami niniejszego Kodeksu.

Opracowanie

dr Lidia Mergalska – nauczyciel Szkoły Podstawowej nr 13 w Starachowicach