„Mieć wyobraźnię miłosierdzia” – to Małopolski Projekt przygotowujący uczniów klas VI, VII, VIII szkół podstawowych oraz szkół ponadpodstawowych do niesienia pomocy potrzebującym.

Ruszyła już XV edycja małopolskiego Projektu „Mieć wyobraźnię miłosierdzia”, którego idea zrodziła się w odpowiedzi na przesłanie papieża Jana Pawła II. Ojciec Święty podczas swojej ostatniej wizyty w Ojczyźnie apelował, abyśmy „dawali świadectwo miłosierdzia”. Głównym celem Projektu jest tworzenie trwałych podstaw wolontariatu w małopolskich szkołach oraz przygotowanie młodzieży do społecznego działania na rzecz osób potrzebujących i uwrażliwienie młodego pokolenia na potrzeby drugiego człowieka. Projekt realizowany jest w roku szkolnym, od września do czerwca, na terenie województwa małopolskiego. W ciągu czternastu lat trwania Projektu wzięło w nim udział ponad 45 tysięcy uczniów wraz z opiekunami, a w minionej, XIV edycji udział wzięło 1946 uczniów ze 126 szkół województwa. To imponujące liczby.

Przedsięwzięcie jest kilkuetapowe. W październiku szkoły zainteresowane Projektem składają deklaracje udziału i projekty działań, w których opisują swoje plany z podziałem na miesiące, czasem nawet tygodnie. W kwietniu natomiast przysyłane są sprawozdania z działalności. Często – a dzisiaj coraz częściej – zdarza się, że pierwotnie założone plany nie zostaną w całości zrealizowane, z rozmaitych powodów. I jest to zrozumiałe. Wówczas, w sprawozdaniu należy to ująć. Wskazać czego nie udało się zrealizować, wyjaśnić dlaczego i co ewentualnie zostało zrobione w zamian. Zdarzają się przecież sytuacje, że w środowisku lokalnym ktoś nagle potrzebuje pomocy i wolontariusze podejmują nowe wyzwanie – plany ulegają zmianie.

Powodzenie Projektu w decydującej mierze zależy od nauczycieli. To oni są liderami. Takie są założenia formalne przedsięwzięcia. Deklarację udziału szkoły w Projekcie podpisuje Dyrektor, a w projekcie działań jako opiekunowie wpisani są: jeden lub dwóch nauczycieli, w zależności od tego jak liczna jest grupa wolontariuszy. To oni podejmują się – lub nie – tego wyzwania. Bez ich zaangażowania, dobrej woli, determinacji, Projekt nie zostanie zrealizowany. Oczywiście z drugiej strony potrzeba nam wolontariuszy, młodzieży, która da się zainspirować, zachęcić, da się przekonać do poświęcenia swojego wolnego czasu dla innych. Ale młodzież ma ten zapał.

Oferowana pomoc ma charakter bardzo różnorodny. Uczniowie, pod okiem swoich nauczycieli, przez cały rok szkolny bezinteresownie pomagają potrzebującym: kolegom, osobom starszym, samotnym, chorym. Najczęściej pomoc ma charakter lokalny, bo wówczas można precyzyjnie rozpoznać potrzeby, nie działać po omacku. Zazwyczaj wiemy kto w naszym środowisku potrzebuje pomocy, wiemy też jakiego rodzaju pomocy oczekuje. Oczywiście młodzież bierze także udział w głośnych akcjach ogólnopolskich i międzynarodowych, zbierając datki do puszek, gromadząc używaną odzież, środki czystości, żywność.

Po ocenie projektów działań i sprawozdań z realizacji, Komisje Oceniające typują zespoły, które przechodzą do kolejnych etapów Projektu, by w finale wyłonić zwycięzcę edycji. Każdego roku Projekt wieńczy uroczysta gala podsumowująca, która odbywa się na prestiżowych krakowskich scenach, gdzie laureatom wręczane są nagrody i dyplomy. Główną nagrodą w Projekcie jest kilkudniowa wycieczka-pielgrzymka do Włoch. Trwająca pandemia przez ostatnie dwie edycje uniemożliwiła nam jej realizację i zwycięzcy uhonorowani zostali nagrodami rzeczowymi. Mamy jednak nadzieję, że w tym roku uda się wrócić do pierwotnych założeń i nic nie pokrzyżuje tych planów.

Projekt „Mieć wyobraźnię miłosierdzia” jest konkursem, w takiej formule został wypracowany przed laty – i to się sprawdziło. Z roku na rok obserwujemy jak rośnie liczba szkół biorących udział w Projekcie. Oczywiście niejednokrotnie zadawaliśmy sobie pytanie czy wolontariat w ogóle można tak traktować, czy można w ogóle go oceniać, jak zweryfikować, kto pomagał lepiej. To niemierzalne. Nie da się tutaj przyjąć miary ilościowej, o jakościowej też ciężko dyskutować, bo przecież każda pomoc jest na wagę złota. I tu przychodzą nam z odsieczą sami wolontariusze. Wielokrotnie o to pytani, zawsze odpowiadają: „Super byłoby wygrać, ale my nie robimy tego dla nagrody”. Zatem mamy konkurs, z atrakcyjną nagrodą główną, niemniej największą nagrodą i satysfakcją dla uczestników jest sam udział, włączenie się we wspaniałe dzieło pomocy drugiemu człowiekowi. Wszystkie szkoły biorące udział w Projekcie, w czerwcu, przed zakończeniem roku szkolnego, otrzymują podziękowania i pamiątkowe dyplomy.

Regulamin Projektu zamieszczany jest co roku na dedykowanej stronie www.mwm.edu.pl oraz na stronie Organizatora Projektu – Instytutu Dialogu Międzykulturowego im. Jana Pawła II w Krakowie (www.idmjp2.pl).

Byłoby wspaniale, gdyby ideę Projektu zaszczepić w całej Polsce, we wszystkich województwach. Wokół nas jest tylu ludzi, którzy potrzebują pomocy, a w młodzieży są pokłady niespożytej energii i chęć pomagania. Trzeba ten potencjał wykorzystać. Chętnie służymy radą wszystkim, którzy chcieliby poznać Projekt bliżej, by zainicjować go w swoich środowiskach.

Dorota Boczkowska-Molenda

– koordynator Projektu „Mieć Wyobraźnię Miłosierdzia”, specjalista ds. animacji kulturowej w Instytucie Dialogu Międzykulturowego im. Jana Pawła II w Krakowie