O radości z pracy, teatrze i sposobach na twórczy odpoczynek, z Barbarą Dyrą, nauczycielką Przedszkola nr 1 w Milanówku, mamą sześciorga dzieci, rozmawia Maria Kowal.

Basiu, czy zawsze chciałaś pracować w przedszkolu? Kiedy to pragnienie stało się wyraziste?

„Dbaj o marzenia! Spełniaj je!” – to słowa, które często słyszałam od mojego taty. A że choroba nowotworowa sprawiła, że zmarł, gdy miałam tylko 10 lat, bardzo mocno wryły się w moją pamięć. Gdy nie dostałam się na wymarzoną pedagogikę, uznałam, że do nauczycielstwa dotrę, chociaż inną drogą. Ponieważ bardzo lubiłam się uczyć, zostałam dyplomowaną pielęgniarką. Pracowałam z małymi dziećmi… w szpitalu. W tym też czasie spełniałam kolejne marzenie – mąż i gromadka dzieci. Wtedy odkryłam, że bycie mamą pełnoetatową w domu jest wspaniałe, ale czasami bardzo trudne. Dla własnej satysfakcji i odpoczynku ukończyłam Studia nad Rodziną na UKSW i podyplomowo Studia Nauczycielskie. Zostałam więc katechetką i nauczycielką!

Co najbardziej lubisz w tej pracy? 

Moje przedszkolaki są wspaniałe. Zadziwia mnie ich zachwyt światem, ich radość, czasem smutek. Gdy widzę ich uśmiechnięte buzie ogarnia mnie radość i czuję, że jestem na właściwym miejscu.

Jakie sytuacje są najtrudniejsze?

W obecnych czasach to chyba konieczność konfrontowania się z wyobrażeniami społecznymi. Mam wrażenie, że nauczyciele są pod ciągłym ostrzałem. Wielu komentatorów wypowiadających się na tematy oświatowe traktuje nas jak przysłowiowego chłopca do bicia. Nauczycieli czyni się odpowiedzialnymi za złe wyniki uczniów, ich agresywne zachowania czy brak motywacji do nauki. Wypomina się im rzekomo krótki czas pracy, liczbę dni wolnych, przerwy wakacyjne. Prestiż zawodu nauczyciela sukcesywnie ulegał obniżeniu. A naprawdę znam bardzo wielu nauczycieli, którzy z pasją i oddaniem poświęcają swój czas, także prywatny, i serce dla wychowania dzieci.

Masz sześcioro dzieci i pracę także z dziećmi – jak odpoczywasz, jak nabierasz sił do pracy?

Trudno zrozumieć, jak odpocząć wśród dwudziestu kilku przedszkolaków, gdy we własnym domu mam sześciu własnych synów. Też tego fenomenu nie rozumiem 😊, ale w pracy odpoczywam od domu, a w domu od pracy. Mam sześciu wspaniałych synów i pracuję także z dziećmi. Jak wypoczywam? Spełniam swoje kolejne marzenia. Ogromną radością jest sprawianie miłych niespodzianek moim najbliższym. Wyjazd, wspólne wyjście, bilety do kina czy teatru, miły liścik do plecaka – to drobiazgi, które cieszą obdarowanego, a mi dają motywację do codziennego zmagania się z życiem. Urodzinowa kolacja i niespodzianka w postaci wyjazdu na Islandię to ostatni z pomysłów niespodzianek. Moją pasją jest teatr. Ale nie tylko oglądanie z pozycji widza (co bardzo lubię i tam odpoczywam), ale tworzenie teatru. Pierwszą sztukę wyreżyserowałam gdy miałam 16 lat. Było to przedstawienie „Księżniczka na ziarnku grochu”, w wykonaniu harcerek, dla dzieci z przedszkola. Odpoczywam także, gdy czytam.

Obecnie „tworzę” amatorski teatr z rodzicami z parafii Matki Bożej Bolesnej w Milanówku. Druga ekipa to koleżanki – nauczycielki z Przedszkola nr 1 pod Dębowym Listkiem w Milanówku. Tworzymy teatr dla dzieci, ale i z dziećmi, bo trzecią grupę aktorską tworzą dzieci, z którymi pracuję w przedszkolu. Dla przedszkolaków lubię „wcielać się” w różne role. W postaci teatralnej łatwiej przekazać ważne wartości i zasady. Akademia Dziennikarstwa to kolejne spełnione marzenie i mój czas odpoczywania.

 

Zatrzymajmy się przy teatrze. Od kilku już lat z gronem nauczycielskim wcielacie się w rolę bohaterów, tworzycie stroje, scenografię czy scenariusze. Od czego to wszystko się zaczęło?

Projekt „Nauczyciele – dzieciom” powstał w czasie pandemii, gdy ograniczony był kontakt z naszymi uczniami. Pierwsze bajki zostały nagrane w moim domu. Aktorami były, znane dzieciom z przedszkola, kukiełki i pacynki. Scenografie i studio nagraniowe powstało z krzeseł, stołu,  fotela, zasłon i wszystkiego, co mogłam znaleźć na strychu. A przy nagraniu i oprawie muzycznej wsparli mnie synowie. Kiedy już mogliśmy wrócić do pracy przedszkolnej, pomysł nagrywania spektakli dla dzieci spodobał się dyrekcji i koleżankom – nauczycielkom.

Jaki jest odbiór przedstawień teatralnych u dzieci?

Dzieci uwielbiają teatr! Za każdym razem, oglądając przedstawienie, są zafascynowane, jakby widziały jakiś cudowny świat. Dzieje się tak dlatego, że mały widz przeżywa przygody bohaterów intensywnie, jakby sam brał w nich udział. Boi się i cieszy razem z aktorami. Magia tych spektakli nie ma sobie równych, jeśli aktorami są „ich” nauczycielki.

Jakie cele mają spektakle, oprócz oczywistej frajdy aktorów i widzów?

Nasze przedstawienia uczą jak postępować, są źródłem bogatych przeżyć i wrażeń, wiedzy o świecie ludzi i zwierząt oraz niezastąpionym sposobem wzbogacania wyobraźni. Spektakle pokazują najważniejsze życiowe wartości: miłość, dobro, rodzinę, akceptację i zaufanie. Morał na zakończenie każdej historii ma uświadamiać widzom, małym i dużym, że warto jest w życiu postępować godnie i uczciwie.

Jako nauczyciele nie chcemy ograniczać kontaktu dziecka z teatrem tylko do roli widza. W zajęciach teatralnych uaktywnia się fantazja dziecięca, rozwijają marzenia oraz kształtują zainteresowania. Ważnym aspektem zabaw teatralnych jest rozwój mowy, poprawności wypowiadanych słów, staranna dykcja. Poszerza się zakres i rozumienie słownictwa. Przygotowując kolejne scenki, dziecko uczy się wiary we własne siły, poznaje swoje możliwości, kształtuje i rozwija umiejętności. Wspólne inscenizacje uczą dziecko współdziałania i współpracy z innymi, porozumiewania się w zespole, nawiązywania kontaktów. To także doskonała okazja do nauczenia dziecka odwagi scenicznej, inspiracji do konkursów recytatorskich czy do stworzenia w przyszłości czegoś własnego.

Co jeszcze daje dzieciom zabawa w teatr?

Duże korzyści dają dzieciom zabawy teatralne, w których nie posługują się gotowym tekstem, ale mówią własnymi słowami, improwizują. Dzięki temu uczą się poprawnego i jasnego wyrażania myśli, zwiększają zasób słownictwa próbując dobierać słowa w danej sytuacji najodpowiedniejsze. Inscenizacja utworów literackich rozwija dziecięcą spostrzegawczość, doskonali koncentrację, kształtuje pamięć i uwagę, rozwija mowę czynną, podnosi kulturę wypowiadania się. Pamięciowa nauka nawet najprostszych kwestii – lub powtarzanie ich za kimś dorosłym – wyrabia umiejętność wypowiadania się z zastosowaniem zmiany siły, tonu głosu, tempa, pauz. Teatr w przedszkolu to doskonała forma pracy z dziećmi. Pozwala on być dziecku aktorem, scenarzystą, choreografem, dekoratorem, a nawet reżyserem.

Niedługo 26 maja. Jaki był najpiękniejszy Dzień Matki w swoim życiu?

 

Właściwie każdej nocy, gdy patrzę na moje śpiące dzieci (dwóch synów już założyło własne rodziny) czuję, że Dzisiaj minął kolejny Dzień Matki. Także w dniu urodzin każdego z  synów, dostaję od męża kwiaty za Radość, Miłość i Trud. Lubię i zbieram wszystkie laurki wykonane ich rączkami, gdy byli młodsi. Ale jednego roku mnie zaskoczyli. Otrzymałam od nich tekturowe pudełko. Pierwsza myśl – no tak bez opakowania, bo… chłopcy, ale w środku był KUPON  od każdego syna, że mogą spełnić moje jedno życzenie A ja co? Rozpłakałam się z radości, że są wspaniali, kreatywni i kochani. I wciąż myślę nad życzeniami.

Czego chciałabyś życzyć czytającym Cię mamom i mamom-nauczycielkom?

Moja przygoda bycia mamą, nauczycielką i mamą-nauczycielką wciąż trwa. Życzę sobie i Wam poczucia humoru i uśmiechu. W tym zawodzie bardzo ważną rolę odgrywa stworzenie pewnego klimatu, opartego na radości. Bardzo ważne jest to w pracy z małymi dziećmi w domu i przedszkolu. W momencie kiedy postawa nauczyciela jest otwarta, dobra, radosna, druga osoba łatwiej przyjmuje przekazywane wartości i wiedzę. Zarówno dorośli, młodzież, jak i dzieci chętniej akceptują osobę, która jest życzliwa i uśmiechnięta. Łatwiej jest wtedy nawiązać dobrą współpracę, co potwierdzają słowa Janusza Korczaka: „Lata pracy potwierdzały coraz oczywiściej, że dzieci zasługują na szacunek, zaufanie i życzliwość, że miło jest z nimi w pogodnej atmosferze łagodnych odczuwań, wesołego śmiechu, rześkich pierwszych wysiłków i zdziwień, czystych, jasnych, kochanych radości, że praca jest  raźna, owocna i piękna…”. Mam jeszcze wiele marzeń… Wam, Drogie Mamy, też życzę: Dbajcie o marzenia i spełniajcie je!

Dziękuję Ci za rozmowę!

Spektakle z Milanówka można obejrzeć na stronie Przedszkola: https://fiderkiewicza.pl/nauczyciele-dzieciom/  oraz na kanale YT Barbary Dery: https://www.youtube.com/@basiadyra8962

 

 

 

fot. Archiwum rodzinne B. Dyry