Rajd „Szlakami Tajnego Nauczania im. Zofii Oleksy”

Piesze wędrówki, wycieczki rowerowe bądź rajdy, są okazją do oderwania się od wirtualnego świata, wszechobecnej elektroniki i hałasu. Dają też możliwość sprawdzenia swojej kondycji fizycznej, poznania nowych miejsc, pozwalają na nawiązanie przyjaźni. Organizowany w naszej szkole (Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Ujanowicach) od 2004 r. dwudniowy Młodzieżowy Rajd Turystyczny „Szlakami Tajnego Nauczania im. Zofii Oleksy” jest przykładem na to, jak można „w terenie” kształtować postawy patriotyczne wśród młodzieży i realizować, w sposób niezauważalny dla uczestników wyprawy, wiele celów wychowawczych.

Głównym celem rajdu jest uczczenie pamięci nauczycieli oraz uczniów tajnego nauczania w ośrodku żmiącko-ujanowickim (Małopolska, gmina Laskowa), którzy w czasie II wojny światowej z narażeniem życia krzewili wiedzę, wiarę i miłość do Ojczyzny. Podczas pierwszego dnia rajdu uczestnicy wędrują wybraną trasą Beskidu Wyspowego, poznają historię naszej małej ojczyzny oraz miejsca tajnych kompletów. Następnie biorą udział we Mszy Świętej w intencji zmarłych profesorów tajnego nauczania, w kościele parafialnym pw. św. Michała Archanioła w Ujanowicach. Równie ważnym momentem jest wieczornica, czyli spotkanie połączone z uroczystą akademią poświęconą nauczycielom – wychowawcom i uczniom tajnego nauczania. Tego dnia odbywa się także konkurs wiedzy o tajnym nauczaniu oraz prezentowane są prace pisemne drużyn, dotyczące uczniów tajnych kompletów. W drugim dniu rajdu przeprowadzany jest konkurs piosenki turystycznej i patriotycznej, a także oceniana jest znajomość udzielania pierwszej pomocy. Po występach wszyscy uczestnicy rajdu udają się na cmentarz, aby zapalić znicze i złożyć kwiaty na grobach zmarłych nauczycieli.

„Młodość poszukuje wzorów i przykładów”¹. Dlatego też spotkanie współczesnej młodzieży z uczniami tajnego nauczania jest okazją do refleksji i zadumy nad przeszłością, teraźniejszością i przyszłością. Uczestnicy rajdu poznają wiele faktów z historii naszego regionu, a przede wszystkim postaci wybitnych Polaków, takich jak: Zofia Oleksy – organizatorka tajnego nauczania, ks. Bernardyn Dziedziak – proboszcz parafii Ujanowice, współorganizator tajnych kompletów, czy Janina i Wincenty Gołąb – nauczyciele, którym przyświecały harcerskie ideały zawarte w haśle „Bóg – Honor – Ojczyzna”, czyli patriotyzm, przywiązanie do rodzinnej ziemi, odpowiedzialność za drugiego człowieka i szacunek wobec innych. Te właśnie wartości pozwalały przetrwać trudny okres okupacji i przygotować młodzież do życia w powojennej rzeczywistości. Dzięki zdobytej wiedzy, zdanej maturze, wyuczonym zawodzie, młodzi ludzie mogli studiować, pracować i realizować swoje cele, marzenia. Wielu z nich zostało nauczycielami, inżynierami, zajmowało ważne stanowiska w państwie.

Rajd „Szlakami Tajnego Nauczania im. Zofii Oleksy” wpisuje się w jeden z podstawowych kierunków realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2022/2023, czyli „Wychowanie zmierzające do osiągnięcia ludzkiej dojrzałości poprzez kształtowanie postaw ukierunkowanych na prawdę, dobro i piękno, uzdalniających do odpowiedzialnych decyzji”.

Dzięki uczestnictwu w rajdzie młodzież:

– poznaje historię swojego regionu,

– uczy się szacunku do tradycji, do własnych korzeni,

– uczy się postaw patriotycznych, miłości do Ojczyzny,

– jest wrażliwa na piękno rodzimej przyrody,

– buduje relacje z drugim człowiekiem,

– ma świadomość odpowiedzialności za siebie i innych,

– uświadamia sobie najważniejsze wartości w życiu człowieka, jak: Ojczyzna, dom, rodzina, szkoła, nauka, praca,

– aktywnie uczestniczy w życiu kulturalnym.

„Uczcie się, bo Polska potrzebuje mądrych ludzi” – takie słowa powtarzała swym uczniom profesor Zofia Oleksy. W podobnym duchu mówił do młodych św. Jan Paweł II: „Wiek wasz jest porą życia najbardziej korzystną dla zasiewów i przygotowania gruntu pod przyszłe zbiory. Im żywsze będzie zaangażowanie, z jakim podejmiecie wasze obowiązki, tym lepiej i skuteczniej będziecie spełniać wasze posłannictwo w przyszłości. Przykładajcie się do nauki z wielkim zapałem. Uczcie się poznawać coraz to nowe przedmioty. Wiedza bowiem otwiera horyzonty i sprzyja duchowemu rozwojowi człowieka. Prawdziwie wielki jest ten człowiek, który chce się czegoś nauczyć”². Stąd też czerpanie z doświadczenia innych, naśladowanie właściwych postaw wobec drugiego człowieka i Ojczyzny, daje nadzieję, że nauka i wychowanie dzisiejszej młodzieży w duchu patriotycznym przyniesie pozytywne owoce.

Kinga Adamczyk