Obecnie dosyć często można spotkać się z opinią o braku zainteresowania problemami osób starszych. Starość kojarzona jest z samotnością, zgorzknieniem, pogarszającym się stanem zdrowia. Są jednak osoby próbujące zmienić ten krzywdzący dla seniorów stereotyp. Starają się wychodzić naprzeciw ich potrzebom, modlą się, a w wolnych chwilach rozmawiają o ich planach i problemach. Patronuje im św. Wincenty a Paulo.

PROJEKT A PAULO to wspólnota działająca przy prowadzonej przez Zgromadzenie Księży Misjonarzy parafii Najświętszej Maryi Panny z Lourdes w Krakowie. Projekt jest owocem odbywających się w Krakowie w 2016 roku Światowych Dni Młodzieży oraz bezpośrednio je poprzedzających Wincentyńskich Dni Młodych w podkrakowskich Piekarach. Część z osób, które były zaangażowane w początkowe działania wspólnoty, znała się z “misjonarskiego” liceum „Radosna Nowina 2000” w Piekarach. Po rozpoczęciu studiów i przeprowadzce do Krakowa młodzi zatęsknili za wspólnymi dziełami. Zaczęli więc myśleć o działalności skierowanej ku drugiemu człowiekowi.

Studenci oraz ich duchowy opiekun, ks. Piotr Klimczak CM, rozpoczęli więc poszukiwania. Szybko okazało się, że niemały odsetek parafian to osoby starsze. Pierwszym krokiem była pomoc w parafialnym Klubie Seniora, prowadzonym przez szarytkę, s. Beatę Woźniak SM. Ponieważ jednak młodzi zauważyli, że spora część seniorów z powodu stanu zdrowia nie może uczestniczyć w organizowanych dla nich zajęciach, postanowili, że będą służyć im odwiedzając ich w mieszkaniach. Patronem inicjatywy został św. Wincenty a Paulo – założyciel Zgromadzenia Misji i patron dzieł miłosierdzia prowadzonych przez Kościół. Duchową dewizą wolontariuszy stał się cytat z Księgi Proroka Izajasza: „Duch Pański spoczywa na mnie, ponieważ mnie namaścił i posłał mnie, abym ubogim niósł dobrą nowinę, więźniom głosił wolność, a niewidomym przejrzenie; abym uciśnionych odsyłał wolnymi, abym obwoływał rok łaski od Pana” (por. Iz 61,1).

Wolontariusze

Mówi się, że statystyczny wolontariusz PROJEKTU A PAULO to student Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Jest w tym ziarno prawdy – wspólnota stanowi obecnie część Duszpasterstwa Akademickiego „Na Miasteczku”, działającego w pobliżu Miasteczka Studenckiego AGH, dlatego w gronie wolontariuszy nie brakuje specjalistów w zakresie informatyki, automatyki i robotyki, a także innych pokrewnych dziedzin. To jednak nie wszystko. W wolontariat angażują się także studenci z innych uczelni, osoby pracujące, doktoranci oraz klerycy przygotowujący się do posługi w Zgromadzeniu Księży Misjonarzy (Ci ostatni nazywają odwiedziny u osób starszych „akcjami”, a ich przedsięwzięcia można śledzić na profilu misjonarze_pl na Instagramie).

Wieczory uwielbienia

Istotną częścią działalności PROJEKTU A PAULO są comiesięczne Wieczory Uwielbienia. Jak mówią wolontariusze, wspólna modlitwa „stawia do pionu”, przypomina o celu i motywacji podejmowanych przez nich działań. Wpatrzeni w Najświętszy Sakrament, młodzi śpiewają przy akompaniamencie gitary, wsłuchują się we fragmenty Pisma Świętego i podejmują refleksję podczas krótkich konferencji. Modlą się za swoich podopiecznych, a także za siebie i swoją służbę.

Budżet Obywatelski Miasta Krakowa

W 2018 roku wolontariusze po raz pierwszy zgłosili projekt dzielnicowy „Kultura szansą dla więźniów samotności i starości” do Budżetu Obywatelskiego Miasta Krakowa. Dzięki głosom mieszkańców dzielnicy V (Krowodrza), w tym roku już po raz trzeci realizują to zadanie publiczne. Środki finansowe, otrzymywane z Budżetu Obywatelskiego Miasta Krakowa, pozwalają im podejmować wiele przedsięwzięć z myślą o zdrowiu i komforcie życia osób starszych.

Pomoc indywidualna

Jednym z głównych obszarów działania wolontariuszy jest pomoc indywidualna osobom starszym i samotnym. To często wsparcie przy zakupach czy sprzątaniu, ale także wspólne rozmowy oraz rozwijanie zainteresowań, niekiedy przy herbacie i ciastach. Można też skorzystać z oferty kulturalnej Krakowa – w budżecie projektu znajdują się środki na wyjścia do teatru lub filharmonii. Każdy wolontariusz stara się dopasować swoje działania do potrzeb podopiecznego, jednocześnie nie zapominając o innych obowiązkach i odpoczynku. Często jedną osobę starszą odwiedza kilku wolontariuszy, indywidualnie lub w grupach, co sprawia, że spotkania są różnorodne, a o nudzie nie ma mowy.

Ekipa remontowa

Do PROJEKTU A PAULO pasuje także nazwa „wspólnota złotych rączek”. Ekipie remontowej niestraszne projektowanie pomieszczeń, hałas i pył ani wszelakie narzędzia budowlane, ze słynną „żyrafą” do gładzi na czele. To również stali klienci Castoramy i innych sklepów z odpowiednim wyposażeniem. W ciągu roku przeprowadzają około trzech lub czterech remontów w mieszkaniach podopiecznych, polegających najczęściej na gruntownym przearanżowaniu kuchni lub łazienki. Celem jest zarówno odnowienie starych instalacji i mebli, jak i przystosowanie wnętrz do nowych potrzeb osób starszych, np. wymiana wanny na prysznic. Co ważne, pomóc może każdy, bez względu na to, czy na remontach zna się świetnie czy wcale – pracami kierują wykwalifikowani i uzdolnieni wolontariusze, przy których wiele można się nauczyć.

Ekipa sprzątająca

Każdy remont otwiera i zamyka ekipa sprzątająca, której zadaniem jest opróżnienie wskazanego pomieszczenia oraz przygotowanie pokoju, gdzie osoba starsza może bezpiecznie, a przede wszystkim wygodnie, oczekiwać na końcowy efekt prac. To również grupa organizująca porządki sezonowe i świąteczne, regularnie zaopatrująca podopiecznych w pakiety środków czystości, kompletowane dzięki wsparciu z Budżetu Obywatelskiego.

Rehabilitacja

Kolejnym obszarem działań jest rehabilitacja, również finansowana z Budżetu Obywatelskiego. Wykwalifikowani rehabilitanci odwiedzają podopiecznych w domach, by dbać o ich zdrowie i kondycję fizyczną. Spersonalizowane ćwiczenia pomagają osobom starszym zachować mobilność, poprawną postawę ciała, wzmacniają mięśnie i układ krążenia. W połączeniu z rozmową i – co ważniejsze – troską, stanowią także niezawodny lek na stres oraz obniżony nastrój.

Formacja

I wreszcie motywację do działania na rzecz ubogich młodzi czerpią ze spotkań formacyjnych w każdą środę. Raz w miesiącu, w małych grupach, wolontariusze dzielą się swoimi doświadczeniami oraz wymieniają informacje o podopiecznych. Wtedy też omawiane są trudności oraz pada wiele pomysłów, jak je rozwiązać. Pozostałe spotkania poświęcone są na integrację lub omówienie lektury duchowej, którą wspólnota wybiera na początku roku akademickiego. Co jakiś czas organizowane są także szkolenia, m.in. z zakresu dietetyki i pierwszej pomocy oraz weekendowe wyjazdy. Sedno projektu to przecież przekonanie, że warto sobie wzajemnie towarzyszyć, zarówno w pięknych, jak i trudnych chwilach. Jak mówił św. Wincenty a Paulo: „Jeśli nie można zdjąć krzyży, które trzeba dźwigać, przynajmniej można je ozdobić kwiatami”.

Katarzyna Biela, Szymon Rój, Michalina Truchan i Sylwia Rapacz – członkowie wspólnoty Projekt a Paulo

fot. archiwum Projektu a Paulo – Tomasz Michalski