W okre­sie ostat­nich dwu­dzie­stu lat w pol­skim sys­te­mie oświaty wpro­wa­dzono wiele istot­nych zmian or­ga­ni­za­cyj­nych i pro­gra­mo­wych. Modyfikowanie oświaty, re­for­mo­wa­nie sys­temu pro­wa­dzone jest per­ma­nent­nie. Ocena skut­ków wpro­wa­dza­nych zmian jest utrud­niona, bo­wiem pier­wotne za­ło­że­nia re­for­ma­tor­skie czę­sto ule­gają istot­nym mo­dy­fi­ka­cjom i bra­kuje ba­dań po­rów­naw­czych: za­ło­że­nia – re­ali­za­cja – efekty.

Środowiska oświa­towe zdą­żyły się przy­zwy­czaić do tych usta­wicz­nych zmian w oświa­cie oraz do tego, że przy­jęte za­ło­że­nia re­for­ma­tor­skie nie są kon­se­kwent­nie re­ali­zo­wane. To przede wszyst­kim na­uczy­ciele po­winni być przy­go­to­wani do wpro­wa­dze­nia zmian i po­winni być za­in­te­re­so­wani udo­sko­na­la­niem sys­temu oświaty. Niestety, tak nie jest.

Ostatnio ro­dzice bar­dzo ak­tyw­nie włą­czyli się w dys­kurs do­ty­czący ob­ni­że­nia wieku szkol­nego, m.in. zwra­ca­jąc uwagę na to, że lep­sze efekty pracy z dziećmi sze­ścio­let­nimi osiąga się w przed­szkolu niż w od­dziale „0” w szkole, że w chwili obec­nej wiele szkół pod­sta­wo­wych nie jest od­po­wied­nio przy­go­to­wa­nych na przy­ję­cie 6−latków.

W wy­niku spo­łecz­nej dys­ku­sji osta­tecz­nie usta­lono, że obo­wiąz­kiem szkol­nym w roku szkol­nym 2009/2010 obej­mie się, na wnio­sek ro­dzi­ców, dzieci uro­dzone od 1 stycz­nia do 30 kwiet­nia 2003 roku. Oczywiście na­dal bę­dzie trwać okres przy­go­to­wy­wa­nia się szkół do pracy z dziec­kiem 6−letnim. Od roku 2012 obo­wiąz­kiem szkol­nym będą ob­jęte dzieci, które w da­nym roku ka­len­da­rzo­wym koń­czą 6 lat ży­cia.

Zmiany w sys­te­mie edu­ka­cji idą w kie­runku: za­pew­nie­nia wy­so­kiej ja­ko­ści kształ­ce­nia na wszyst­kich eta­pach edu­ka­cyj­nych: przed­szkol­nym, pod­sta­wo­wym, gim­na­zjal­nym i po­nad­gim­na­zjal­nym, a w szcze­gól­no­ści po­prawa efek­tów kształ­ce­nia w gim­na­zjum i li­ceum; za­pew­nie­nia lep­szego do­stępu do edu­ka­cji naj­młod­szym dzie­ciom; pod­nie­sie­nia rangi na­ucza­nia ję­zy­ków ob­cych; zwięk­sze­nia wpływu ro­dzi­ców na ży­cie szkoły; więk­szej au­to­no­mii szkół w kie­ro­wa­niu pro­ce­sem kształ­ce­nia; wpro­wa­dze­nia mo­delu kształ­ce­nia le­piej do­sto­so­wa­nego do in­dy­wi­du­al­nych po­trzeb i zdol­no­ści dzieci.

W szkole pod­sta­wo­wej dzieci zo­staną ob­jęte opieką świe­tli­cową. Szczególną uwagę zwraca się na two­rze­nie świe­tlic te­ma­tycz­nych, np. świe­tlica „ci­cha”, gdzie można od­ro­bić lek­cje, świe­tlica pla­styczna itp.

Wprowadzane zmiany or­ga­ni­za­cyjne i pro­gra­mowe mają przy­czy­nić się do tego, że edu­ka­cja bę­dzie sku­teczna, przy­ja­zna i no­wo­cze­sna. Nowa pod­stawa pro­gra­mowa uwzględ­nia ak­tu­alne po­trzeby i za­in­te­re­so­wa­nia dzieci i mło­dzieży, uczy cie­ka­wo­ści świata, za­da­wa­nia py­tań, wy­cią­ga­nia wnio­sków. Jej za­letą jest okre­śle­nie wy­ma­gań w for­mie osią­gnięć ucznia, co jest istot­nym wy­znacz­ni­kiem dla na­uczy­ciela. Te zmiany przy­niosą ocze­ki­wany re­zul­tat, je­żeli będą od­po­wied­nio przy­go­to­wani i za­an­ga­żo­wani na­uczy­ciele, pod­ręcz­niki wy­dane na czas oraz będą środki fi­nan­sowe na do­po­sa­że­nie szkół, na no­wo­cze­sne urzą­dze­nie świe­tlic szkol­nych.

O wpro­wa­dza­nych zmia­nach, róż­nych opi­niach i wąt­pli­wo­ściach chcemy za­po­znać na­szych Czytelników.

dr Józef Winiarski
re­dak­tor na­czelny