W okresie ostatnich dwudziestu lat w polskim systemie oświaty wprowadzono wiele istotnych zmian organizacyjnych i programowych. Modyfikowanie oświaty, reformowanie systemu prowadzone jest permanentnie. Ocena skutków wprowadzanych zmian jest utrudniona, bowiem pierwotne założenia reformatorskie często ulegają istotnym modyfikacjom i brakuje badań porównawczych: założenia – realizacja – efekty.

Środowiska oświatowe zdążyły się przyzwyczaić do tych ustawicznych zmian w oświacie oraz do tego, że przyjęte założenia reformatorskie nie są konsekwentnie realizowane. To przede wszystkim nauczyciele powinni być przygotowani do wprowadzenia zmian i powinni być zainteresowani udoskonalaniem systemu oświaty. Niestety, tak nie jest.

Ostatnio rodzice bardzo aktywnie włączyli się w dyskurs dotyczący obniżenia wieku szkolnego, m.in. zwracając uwagę na to, że lepsze efekty pracy z dziećmi sześcioletnimi osiąga się w przedszkolu niż w oddziale „0” w szkole, że w chwili obecnej wiele szkół podstawowych nie jest odpowiednio przygotowanych na przyjęcie 6−latków.

W wyniku społecznej dyskusji ostatecznie ustalono, że obowiązkiem szkolnym w roku szkolnym 2009/2010 obejmie się, na wniosek rodziców, dzieci urodzone od 1 stycznia do 30 kwietnia 2003 roku. Oczywiście nadal będzie trwać okres przygotowywania się szkół do pracy z dzieckiem 6−letnim. Od roku 2012 obowiązkiem szkolnym będą objęte dzieci, które w danym roku kalendarzowym kończą 6 lat życia.

Zmiany w systemie edukacji idą w kierunku: zapewnienia wysokiej jakości kształcenia na wszystkich etapach edukacyjnych: przedszkolnym, podstawowym, gimnazjalnym i ponadgimnazjalnym, a w szczególności poprawa efektów kształcenia w gimnazjum i liceum; zapewnienia lepszego dostępu do edukacji najmłodszym dzieciom; podniesienia rangi nauczania języków obcych; zwiększenia wpływu rodziców na życie szkoły; większej autonomii szkół w kierowaniu procesem kształcenia; wprowadzenia modelu kształcenia lepiej dostosowanego do indywidualnych potrzeb i zdolności dzieci.

W szkole podstawowej dzieci zostaną objęte opieką świetlicową. Szczególną uwagę zwraca się na tworzenie świetlic tematycznych, np. świetlica „cicha”, gdzie można odrobić lekcje, świetlica plastyczna itp.

Wprowadzane zmiany organizacyjne i programowe mają przyczynić się do tego, że edukacja będzie skuteczna, przyjazna i nowoczesna. Nowa podstawa programowa uwzględnia aktualne potrzeby i zainteresowania dzieci i młodzieży, uczy ciekawości świata, zadawania pytań, wyciągania wniosków. Jej zaletą jest określenie wymagań w formie osiągnięć ucznia, co jest istotnym wyznacznikiem dla nauczyciela. Te zmiany przyniosą oczekiwany rezultat, jeżeli będą odpowiednio przygotowani i zaangażowani nauczyciele, podręczniki wydane na czas oraz będą środki finansowe na doposażenie szkół, na nowoczesne urządzenie świetlic szkolnych.

O wprowadzanych zmianach, różnych opiniach i wątpliwościach chcemy zapoznać naszych Czytelników.

dr Józef Winiarski
redaktor naczelny