W okre­sie ostat­nich dwu­dzie­stu lat w pol­skim sys­te­mie oświa­ty wpro­wa­dzo­no wie­le istot­nych zmian or­ga­ni­za­cyj­nych i pro­gra­mo­wych. Mo­dy­fi­ko­wa­nie oświa­ty, re­for­mo­wa­nie sys­te­mu pro­wa­dzo­ne jest per­ma­nent­nie. Oce­na skut­ków wpro­wa­dza­nych zmian jest utrud­nio­na, bo­wiem pier­wot­ne za­ło­że­nia re­for­ma­tor­skie czę­sto ule­ga­ją istot­nym mo­dy­fi­ka­cjom i bra­ku­je ba­dań po­rów­naw­czych: za­ło­że­nia – re­ali­za­cja – efek­ty.

Śro­do­wi­ska oświa­to­we zdą­ży­ły się przy­zwy­cza­ić do tych usta­wicz­nych zmian w oświa­cie oraz do te­go, że przy­ję­te za­ło­że­nia re­for­ma­tor­skie nie są kon­se­kwent­nie re­ali­zo­wa­ne. To przede wszyst­kim na­uczy­cie­le po­win­ni być przy­go­to­wa­ni do wpro­wa­dze­nia zmian i po­win­ni być za­in­te­re­so­wa­ni udo­sko­na­la­niem sys­te­mu oświa­ty. Nie­ste­ty, tak nie jest.

Ostat­nio ro­dzi­ce bar­dzo ak­tyw­nie włą­czy­li się w dys­kurs do­ty­czą­cy ob­ni­że­nia wie­ku szkol­ne­go, m.in. zwra­ca­jąc uwa­gę na to, że lep­sze efek­ty pra­cy z dzieć­mi sze­ścio­let­ni­mi osią­ga się w przed­szko­lu niż w od­dzia­le „0” w szko­le, że w chwi­li obec­nej wie­le szkół pod­sta­wo­wych nie jest od­po­wied­nio przy­go­to­wa­nych na przy­ję­cie 6−latków.

W wy­ni­ku spo­łecz­nej dys­ku­sji osta­tecz­nie usta­lo­no, że obo­wiąz­kiem szkol­nym w ro­ku szkol­nym 2009/2010 obej­mie się, na wnio­sek ro­dzi­ców, dzie­ci uro­dzo­ne od 1 stycz­nia do 30 kwiet­nia 2003 ro­ku. Oczy­wi­ście na­dal bę­dzie trwać okres przy­go­to­wy­wa­nia się szkół do pra­cy z dziec­kiem 6−letnim. Od ro­ku 2012 obo­wiąz­kiem szkol­nym bę­dą ob­ję­te dzie­ci, któ­re w da­nym ro­ku ka­len­da­rzo­wym koń­czą 6 lat ży­cia.

Zmia­ny w sys­te­mie edu­ka­cji idą w kie­run­ku: za­pew­nie­nia wy­so­kiej ja­ko­ści kształ­ce­nia na wszyst­kich eta­pach edu­ka­cyj­nych: przed­szkol­nym, pod­sta­wo­wym, gim­na­zjal­nym i po­nad­gim­na­zjal­nym, a w szcze­gól­no­ści po­pra­wa efek­tów kształ­ce­nia w gim­na­zjum i li­ceum; za­pew­nie­nia lep­sze­go do­stę­pu do edu­ka­cji naj­młod­szym dzie­ciom; pod­nie­sie­nia ran­gi na­ucza­nia ję­zy­ków ob­cych; zwięk­sze­nia wpły­wu ro­dzi­ców na ży­cie szko­ły; więk­szej au­to­no­mii szkół w kie­ro­wa­niu pro­ce­sem kształ­ce­nia; wpro­wa­dze­nia mo­de­lu kształ­ce­nia le­piej do­sto­so­wa­ne­go do in­dy­wi­du­al­nych po­trzeb i zdol­no­ści dzie­ci.

W szko­le pod­sta­wo­wej dzie­ci zo­sta­ną ob­ję­te opie­ką świe­tli­co­wą. Szcze­gól­ną uwa­gę zwra­ca się na two­rze­nie świe­tlic te­ma­tycz­nych, np. świe­tli­ca „ci­cha”, gdzie moż­na od­ro­bić lek­cje, świe­tli­ca pla­stycz­na itp.

Wpro­wa­dza­ne zmia­ny or­ga­ni­za­cyj­ne i pro­gra­mo­we ma­ją przy­czy­nić się do te­go, że edu­ka­cja bę­dzie sku­tecz­na, przy­ja­zna i no­wo­cze­sna. No­wa pod­sta­wa pro­gra­mo­wa uwzględ­nia ak­tu­al­ne po­trze­by i za­in­te­re­so­wa­nia dzie­ci i mło­dzie­ży, uczy cie­ka­wo­ści świa­ta, za­da­wa­nia py­tań, wy­cią­ga­nia wnio­sków. Jej za­le­tą jest okre­śle­nie wy­ma­gań w for­mie osią­gnięć ucznia, co jest istot­nym wy­znacz­ni­kiem dla na­uczy­cie­la. Te zmia­ny przy­nio­są ocze­ki­wa­ny re­zul­tat, je­że­li bę­dą od­po­wied­nio przy­go­to­wa­ni i za­an­ga­żo­wa­ni na­uczy­cie­le, pod­ręcz­ni­ki wy­da­ne na czas oraz bę­dą środ­ki fi­nan­so­we na do­po­sa­że­nie szkół, na no­wo­cze­sne urzą­dze­nie świe­tlic szkol­nych.

O wpro­wa­dza­nych zmia­nach, róż­nych opi­niach i wąt­pli­wo­ściach chce­my za­po­znać na­szych Czy­tel­ni­ków.

dr Jó­zef Wi­niar­ski
re­dak­tor na­czel­ny